Bằng giả là văn bằng, chứng chỉ không được cấp bởi cơ quan đào tạo chính thức hoặc được làm giả mạo nhằm mục đích gian lận trong hồ sơ xin việc, thăng tiến hoặc các mục đích khác.
Công chứng văn bằng là thủ tục xác nhận tính xác thực của văn bằng, chứng chỉ do cơ quan công chứng thực hiện, nhằm bảo đảm tính pháp lý để lưu trữ, sử dụng hợp pháp.
2. Bằng giả có công chứng được không?
Về mặt quy định pháp luật, bằng giả không được phép công chứng bởi vì văn bằng phải do cơ sở giáo dục có thẩm quyền cấp và kiểm soát.
Tuy nhiên, trong thực tế, có những trường hợp bằng giả làm rất tinh vi, sử dụng phôi bằng thật hoặc công nghệ in ấn cao cấp, khiến công chứng viên khó nhận diện, dẫn tới khả năng “công chứng” bằng giả tồn tại trên thị trường.
Bạn cần biết 3 hình thức làm bằng giả phổ biến:
- Hình thức 1: Làm bằng giả bằng công nghệ in ấn, bằng phôi giả, chất lượng và màu sắc kém. Dễ bị phát hiện khi công chứng hoặc soi xét kỹ.
- Hình thức 2: Làm bằng giả trên phôi thật lấy từ mối quan hệ với các trường. Rất khó phát hiện, chất lượng bằng giống 100% so với bằng thật.
- Hình thức 3: Làm bằng giả đi kèm bảng điểm và các giấy tờ đã được công chứng trước đó, làm cho việc phát hiện gần như không thể.
Chính vì vậy, bằng giả theo hình thức 2 và 3 có khả năng được công chứng và khó bị phát hiện hơn, nhưng về bản chất vẫn là gian lận và có rủi ro lớn về pháp lý.
3. Quy trình công chứng và cách công chứng viên nhận diện bằng giả
Quy trình công chứng căn cứ trên:
- Xác minh nguồn gốc văn bằng, tra cứu thông tin cấp bằng qua hệ thống của Bộ Giáo dục và Đào tạo hoặc cơ sở đào tạo.
- Kiểm tra các yếu tố hình thức: con dấu, chữ ký, phôi bằng, định dạng, màu sắc, các dấu hiệu nhận biết giả mạo.
- Thực hiện thủ tục lưu trữ hồ sơ, ký xác nhận trên văn bằng và hồ sơ để bảo đảm tính hợp pháp.
Công chứng viên được huấn luyện để phát hiện văn bằng giả dựa trên kinh nghiệm và thiết bị chuyên dụng, nhưng những bằng giả tinh vi vẫn có khả năng qua mặt nếu không tra cứu kỹ hoặc do hạn chế về công cụ.
4. Rủi ro và hậu quả khi công chứng và sử dụng bằng giả
- Hành vi phạm pháp: Sử dụng, công chứng bằng giả là vi phạm pháp luật, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo luật giáo dục và luật hình sự.
- Xử phạt hành chính, tước quyền lợi: Có thể bị phạt tiền, thu hồi bằng cấp, mất quyền thi nâng cao hoặc cạnh tranh trong tuyển dụng.
- Mất uy tín, ảnh hưởng cá nhân: Bị phát hiện có bằng giả ảnh hưởng xấu đến danh dự cá nhân, sự nghiệp và cơ hội phát triển lâu dài.
5. Cách phòng tránh và xử lý nếu phát hiện bằng giả tại công chứng
- Nên chủ động xác minh nguồn gốc văn bằng, hỏi ý kiến chuyên gia, tra cứu thông tin đào tạo qua các kênh chính thống.
- Nếu phát hiện bằng giả, cần từ chối công chứng và báo cáo ngay cho cơ quan chức năng.
- Khuyến khích học tập, bổ sung hồ sơ hợp pháp, tuân thủ quy định pháp luật.
6. Lời khuyên cho người cần bổ sung hồ sơ bằng cấp
Thay vì sử dụng bằng giả hoặc các hình thức không hợp pháp, hãy lựa chọn giải pháp học tập nâng cao, làm bằng cấp hợp pháp hoặc tạo điều kiện hồ sơ bổ sung hợp lệ để đảm bảo bảo vệ quyền lợi lâu dài và tránh rủi ro pháp lý nghiêm trọng.
7. Các câu hỏi hay gặp
Bằng giả có thể được công chứng không?
Thực tế có trường hợp bằng giả đã được công chứng do tinh vi, nhưng pháp luật cấm và không được khuyến khích.
Công chứng viên làm sao nhận biết bằng giả?
Dựa vào quy trình kiểm tra, tra cứu dữ liệu, kiểm tra dấu hiệu thủ công và thiết bị phát hiện hiện đại.
Hậu quả pháp lý khi sử dụng bằng giả công chứng là gì?
Phạm pháp hình sự, bị phạt tiền, thu hồi văn bằng, mất uy tín và ảnh hưởng nghiêm trọng đến tương lai nghề nghiệp.
Lời kết
Bằng giả về nguyên tắc không được công chứng và không hợp pháp. Tuy nhiên, do hình thức làm giả ngày càng tinh vi, vẫn có trường hợp được công chứng nhưng tiềm ẩn rủi ro lớn. Người sử dụng nên cân nhắc và ưu tiên lựa chọn giải pháp học tập hoặc bổ sung hồ sơ bằng cấp hợp pháp. Việc tôn trọng pháp luật là cần thiết để bảo vệ quyền lợi và xây dựng xã hội công bằng, minh bạch.
