Tin tức ORG

Bằng đại học chuyên tu là gì? Tìm hiểu hệ đào tạo chuyên tu

 

Bằng Đại Học Chuyên Tu Là Gì? Tìm Hiểu Chi Tiết Về Hệ Đào Tạo Đặc Biệt Này

Bằng đại học chuyên tu là gì? Đây là câu hỏi được nhiều người quan tâm, đặc biệt là những ai đang sở hữu loại bằng cấp này hoặc đang tìm hiểu về lịch sử giáo dục đại học Việt Nam. Bằng đại học chuyên tu là văn bằng được cấp cho người học theo hình thức đào tạo chuyên tu – một loại hình đào tạo đặc biệt dành cho cán bộ, công chức đang giữ vị trí chủ chốt trong các cấp, các ngành, cho phép họ vừa làm việc vừa nâng cao trình độ chuyên môn. Hệ đào tạo này đã từng đóng vai trò quan trọng trong việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước, đặc biệt là trong giai đoạn từ những năm 1970 đến đầu những năm 2000.

Khái Niệm Bằng Đại Học Chuyên Tu

Bằng đại học chuyên tu là loại văn bằng được cấp cho những người hoàn thành chương trình đào tạo đại học theo hình thức chuyên tu. Không giống như đào tạo chính quy thông thường, hệ chuyên tu có những đặc điểm riêng biệt phù hợp với đối tượng là những người đã đi làm và có vị trí công tác ổn định.

Định Nghĩa Hệ Đào Tạo Chuyên Tu

Theo Thông tư số 34/TT-ĐH ngày 25/9/1986 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, hệ chuyên tu là hình thức học tập đại học hoặc sau đại học dành cho những người đang giữ các vị trí chủ chốt trong các cấp, các ngành, nơi yêu cầu trình độ đại học hoặc trung học chuyên nghiệp. Đây là hình thức đào tạo tập trung, cho phép người học tạm thời rời khỏi vị trí công tác để tham gia học tập toàn thời gian trong một khoảng thời gian nhất định.

Hệ thống các lớp chuyên tu đại học chủ yếu dành cho những đối tượng chủ chốt của các cấp, các ngành mà yêu cầu nâng cao trình độ để đáp ứng yêu cầu công việc ngày càng cao. Người học hệ chuyên tu thường đã có kinh nghiệm thực tế trong công việc và có nền tảng kiến thức nhất định từ các trường trung cấp hoặc cao đẳng chuyên nghiệp.

Đối Tượng Được Học Hệ Chuyên Tu

Hệ đào tạo chuyên tu không phải dành cho tất cả mọi người mà có những tiêu chí tuyển sinh cụ thể. Theo quy định, đối tượng được đào tạo hệ chuyên tu bao gồm:

  • Cán bộ, công chức đang công tác tại các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập
  • Người đang giữ vị trí chủ chốt trong các cấp, các ngành cần nâng cao trình độ chuyên môn
  • Có thâm niên công tác từ 3-5 năm trở lên tùy theo quy định của từng thời kỳ và từng ngành nghề
  • Đã tốt nghiệp trung cấp chuyên nghiệp hoặc cao đẳng trong lĩnh vực liên quan
  • Được cơ quan, đơn vị cử đi học và cam kết quay trở lại công tác sau khi tốt nghiệp

Lịch Sử Hình Thành Và Phát Triển Hệ Chuyên Tu

Để hiểu rõ hơn về bằng đại học chuyên tu là gì, chúng ta cần nhìn lại lịch sử hình thành và phát triển của hệ đào tạo đặc biệt này tại Việt Nam.

Giai Đoạn Khởi Đầu (1970-1986)

Hệ đào tạo chuyên tu bắt đầu xuất hiện tại Việt Nam từ cuối những năm 1970, đầu những năm 1980. Trong bối cảnh sau chiến tranh, đất nước đang trong thời kỳ khôi phục và phát triển kinh tế, nhu cầu về nguồn nhân lực có trình độ đại học là rất lớn, trong khi nguồn lực đào tạo chính quy còn hạn chế.

Các trường đại học như Đại học Sư phạm Hà Nội, Đại học Y Hải Phòng, Đại học Y Thái Bình, và nhiều trường khác đã mở các lớp chuyên tu để đào tạo nhanh nguồn nhân lực chất lượng cao. Đặc biệt trong lĩnh vực y tế và giáo dục, hệ chuyên tu đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ y tế và giáo viên đang công tác.

Giai Đoạn Phát Triển Mạnh (1986-2000)

Sau khi có Thông tư số 34/TT-ĐH năm 1986, hệ đào tạo chuyên tu được chuẩn hóa và phát triển mạnh mẽ. Nhiều trường đại học trên cả nước mở rộng quy mô đào tạo chuyên tu với nhiều ngành nghề khác nhau như bác sĩ đa khoa, dược sĩ, giáo viên các cấp, kỹ sư, và nhiều chuyên ngành khác.

Trong giai đoạn này, đào tạo chuyên tu trở thành một kênh quan trọng giúp cán bộ, công chức có cơ hội nâng cao trình độ mà không cần phải nghỉ việc hoàn toàn. Thời gian đào tạo chuyên tu thường từ 2-4 năm tùy theo ngành học và trình độ đầu vào của người học.

Giai Đoạn Suy Giảm Và Dừng Lại (2000-Nay)

Từ đầu những năm 2000, khi giáo dục đại học Việt Nam phát triển mạnh mẽ và có đủ năng lực đào tạo chính quy với quy mô lớn, hệ chuyên tu dần được thu hẹp. Nhiều trường đại học ngừng tuyển sinh hệ chuyên tu để tập trung vào đào tạo chính quy và đào tạo sau đại học.

Đến năm 2014, Bộ Y tế đã thông báo về chủ trương dừng đào tạo bác sĩ liên thông (bác sĩ chuyên tu) để tập trung đào tạo bác sĩ chính quy, bài bản hơn. Tương tự, nhiều ngành nghề khác cũng dần chấm dứt hình thức đào tạo chuyên tu, chuyển sang các hình thức đào tạo hiện đại hơn như đào tạo vừa làm vừa học (tại chức) hoặc đào tạo từ xa.

So Sánh Hệ Chuyên Tu Với Các Hệ Đào Tạo Khác

Để hiểu rõ hơn về bằng đại học chuyên tu, chúng ta cần so sánh với các hệ đào tạo khác đang tồn tại trong hệ thống giáo dục Việt Nam.

Chuyên Tu Và Chính Quy

Tiêu chí Hệ Chuyên Tu Hệ Chính Quy
Đối tượng Cán bộ, công chức đang công tác Học sinh tốt nghiệp THPT
Thời gian học 2-4 năm (rút ngắn) 4-6 năm (chuẩn)
Phương thức tuyển sinh Xét tuyển theo chỉ tiêu cơ quan cử đi Thi tuyển đầu vào
Lịch học Tập trung liên tục Theo học kỳ, năm học
Học phí Thường do cơ quan chi trả Người học tự chi trả
Tình trạng hiện tại Đã dừng tuyển sinh Vẫn đang hoạt động

Chuyên Tu Và Tại Chức

Nhiều người thường nhầm lẫn giữa hệ chuyên tu và hệ tại chức. Tuy cả hai đều dành cho người đang đi làm, nhưng có những điểm khác biệt quan trọng:

Tiêu chí Hệ Chuyên Tu Hệ Tại Chức
Hình thức học Tập trung toàn thời gian, tạm nghỉ việc Vừa làm vừa học, không nghỉ việc
Lịch học Học liên tục như chính quy Học buổi tối, cuối tuần, hoặc từ xa
Đối tượng ưu tiên Cán bộ chủ chốt do cơ quan cử Mọi người đang đi làm
Thời gian đào tạo Ngắn hơn chính quy (2-4 năm) Dài hơn hoặc bằng chính quy
Quy mô lớp học Nhỏ, chọn lọc Lớn, đa dạng

Điểm Giống Và Khác Nhau Cơ Bản

Mặc dù có nhiều điểm khác biệt, cả ba hệ đào tạo (chuyên tu, chính quy, tại chức) đều có những điểm tương đồng quan trọng:

  • Nội dung chương trình: Khối lượng kiến thức và chuẩn đầu ra về cơ bản là tương đương nhau theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo
  • Văn bằng: Đều được cấp bằng cử nhân (hoặc kỹ sư) theo ngành đào tạo, có giá trị pháp lý như nhau
  • Công nhận: Được Nhà nước công nhận và có giá trị trong hệ thống giáo dục quốc dân
  • Yêu cầu tốt nghiệp: Đều phải hoàn thành chương trình học, đạt chuẩn đầu ra và bảo vệ khóa luận/đồ án tốt nghiệp

Giá Trị Pháp Lý Của Bằng Đại Học Chuyên Tu

Một trong những câu hỏi quan trọng nhất về bằng đại học chuyên tu là giá trị pháp lý của nó trong thời điểm hiện tại.

Công Nhận Của Nhà Nước

Theo quy định của Luật Giáo dục đại học 2012 (được sửa đổi bởi Luật Giáo dục đại học sửa đổi 2018), văn bằng giáo dục đại học thuộc hệ thống giáo dục quốc dân bao gồm bằng cử nhân, bằng thạc sĩ, bằng tiến sĩ và văn bằng trình độ tương đương. Bằng đại học chuyên tu được cấp trước đây hoàn toàn thuộc hệ thống này và được Nhà nước công nhận có giá trị pháp lý.

Người tốt nghiệp hệ chuyên tu được cấp bằng cử nhân hoặc kỹ sư (tùy ngành học), có đầy đủ giá trị pháp lý như bằng cấp của các hệ đào tạo khác. Điều này có nghĩa là bằng chuyên tu có thể được sử dụng để:

  • Chứng minh trình độ học vấn khi xin việc, thăng tiến trong công việc
  • Đăng ký dự thi công chức, viên chức nhà nước
  • Đăng ký học tiếp các bậc học cao hơn (thạc sĩ, tiến sĩ)
  • Xin cấp chứng chỉ hành nghề (nếu ngành nghề yêu cầu)
  • Làm thủ tục xuất khẩu lao động, du học

Quy Định Về Ghi Nhận Trên Bằng Cấp

Trước năm 2020, trên bằng tốt nghiệp đại học có ghi rõ hình thức đào tạo (chính quy, tại chức, chuyên tu…). Tuy nhiên, theo Thông tư mới nhất của Bộ Giáo dục và Đào tạo có hiệu lực từ ngày 1/3/2020, hình thức đào tạo không còn được ghi trên văn bằng mà chỉ được ghi trên phụ lục văn bằng.

Điều này có nghĩa là, từ năm 2020 trở đi, tất cả các bằng tốt nghiệp đại học (dù học chính quy, tại chức hay từ xa) đều có hình thức giống nhau, chỉ ghi ngành đào tạo và trình độ (cử nhân/kỹ sư). Quy định này nhằm đảm bảo sự bình đẳng giữa các hình thức đào tạo và tránh sự phân biệt đối xử trong tuyển dụng và sử dụng lao động.

Sử Dụng Bằng Chuyên Tu Trong Tuyển Dụng

Theo Nghị định 99/2019/NĐ-CP, bằng cử nhân được cấp cho người tốt nghiệp trình độ đại học theo quy định của pháp luật, đáp ứng yêu cầu chuẩn đầu ra bậc 6 theo Khung trình độ quốc gia Việt Nam. Do đó, bằng đại học chuyên tu có đầy đủ giá trị pháp lý để sử dụng trong các trường hợp:

Trong Khu Vực Nhà Nước

  • Tuyển dụng công chức, viên chức: Bằng chuyên tu được công nhận khi dự tuyển vào các vị trí yêu cầu trình độ đại học
  • Xét nâng lương, thăng tiến: Được tính như bằng đại học chính quy để xét nâng bậc lương, thăng chức
  • Đánh giá cán bộ: Được tính vào tiêu chuẩn trình độ chuyên môn khi đánh giá, bổ nhiệm cán bộ

Trong Khu Vực Tư Nhân

  • Các doanh nghiệp tư nhân không được phép phân biệt đối xử giữa các hình thức đào tạo
  • Bằng chuyên tu có giá trị tương đương với bằng chính quy trong tuyển dụng và đãi ngộ nhân sự
  • Người có bằng chuyên tu có quyền yêu cầu được đối xử công bằng như người có bằng chính quy

Ưu Và Nhược Điểm Của Hệ Đào Tạo Chuyên Tu

Như mọi hình thức đào tạo khác, hệ chuyên tu có những ưu điểm và hạn chế riêng.

Ưu Điểm Của Hệ Chuyên Tu

Thời Gian Đào Tạo Ngắn

Hệ chuyên tu thường có thời gian đào tạo ngắn hơn hệ chính quy (từ 2-4 năm thay vì 4-6 năm). Điều này giúp học viên nhanh chóng có bằng cấp để phục vụ cho công việc mà không mất quá nhiều thời gian.

Phù Hợp Với Người Đã Có Kinh Nghiệm

Người học hệ chuyên tu thường đã có kinh nghiệm thực tế trong công việc, do đó có thể tiếp thu kiến thức lý thuyết một cách hiệu quả và ứng dụng ngay vào thực tiễn. Họ biết rõ mình cần học gì và học để làm gì.

Được Cơ Quan Hỗ Trợ

Học viên hệ chuyên tu thường được cơ quan cử đi học, chi trả học phí, và đảm bảo vị trí công tác sau khi tốt nghiệp. Đây là lợi thế lớn so với việc tự túc học tập.

Chất Lượng Đầu Vào Tốt

Do chỉ tuyển những cán bộ chủ chốt, có kinh nghiệm và được cơ quan lựa chọn, chất lượng đầu vào của hệ chuyên tu thường tốt, đảm bảo tính chọn lọc.

Nhược Điểm Của Hệ Chuyên Tu

Chương Trình Học Nén

Do thời gian đào tạo ngắn hơn, chương trình học thường được nén lại, dẫn đến cường độ học tập cao, áp lực lớn đối với học viên. Một số kiến thức có thể chưa được đào sâu như hệ chính quy.

Thiếu Thời Gian Nghiên Cứu Sâu

Học viên chuyên tu thường không có nhiều thời gian để tham gia nghiên cứu khoa học, hoạt động ngoại khóa hay phát triển kỹ năng mềm như sinh viên chính quy.

Định Kiến Xã Hội

Trong quá khứ, từng có định kiến cho rằng “dốt như chuyên tu” do thời gian đào tạo ngắn và một số trường hợp chất lượng đào tạo không được đảm bảo. Tuy nhiên, đây là nhận định không chính xác và thiếu công bằng.

Tình Trạng Hiện Tại Của Hệ Chuyên Tu

Hiện nay, hệ đào tạo chuyên tu đã không còn được duy trì tại các trường đại học Việt Nam. Hầu hết các trường đã ngừng tuyển sinh hệ này từ đầu những năm 2000.

Lý Do Dừng Đào Tạo Chuyên Tu

Có nhiều lý do dẫn đến việc dừng đào tạo hệ chuyên tu:

  • Năng lực đào tạo chính quy đã đủ mạnh: Hệ thống giáo dục đại học Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ, có đủ năng lực đào tạo với quy mô lớn
  • Nhu cầu xã hội thay đổi: Không còn cần thiết phải rút ngắn thời gian đào tạo như trước, thay vào đó cần chú trọng chất lượng
  • Xu hướng chuẩn hóa quốc tế: Các nước trên thế giới không còn áp dụng hình thức đào tạo rút ngắn này
  • Nâng cao chất lượng: Tập trung vào đào tạo chính quy, bài bản để đảm bảo chất lượng đầu ra tốt hơn
  • Hình thức thay thế phù hợp hơn: Đào tạo từ xa, đào tạo vừa làm vừa học linh hoạt hơn và phù hợp hơn với người đi làm

Những Bằng Chuyên Tu Còn Lại

Mặc dù hệ chuyên tu đã dừng tuyển sinh, nhưng vẫn còn rất nhiều người đang sở hữu bằng đại học chuyên tu được cấp từ trước đó. Những bằng cấp này vẫn hoàn toàn có giá trị pháp lý và được công nhận như bằng đại học chính quy.

Người có bằng chuyên tu không cần phải lo lắng về giá trị của bằng cấp mình đang có. Họ hoàn toàn có thể:

  • Tiếp tục công tác tại vị trí hiện tại với bằng cấp này
  • Sử dụng để xét nâng lương, thăng tiến trong công việc
  • Đăng ký học tiếp các bậc học cao hơn (thạc sĩ, tiến sĩ)
  • Chuyển việc, tìm việc mới với bằng cấp này
  • Xin cấp các chứng chỉ hành nghề cần thiết

Hướng Dẫn Cho Người Có Bằng Chuyên Tu

Nếu bạn đang sở hữu bằng đại học chuyên tu, dưới đây là một số hướng dẫn hữu ích:

Bảo Quản Bằng Cấp Cẩn Thận

Do bằng chuyên tu đã không còn được cấp mới, việc bảo quản bằng gốc rất quan trọng. Bạn nên:

  • Cất giữ bằng gốc ở nơi an toàn, tránh ẩm mốc, rách nát
  • Sao chụp và công chứng nhiều bản để sử dụng khi cần
  • Lưu trữ bản scan bằng cấp trên máy tính và đám mây
  • Nếu bằng bị mất, hỏng, nhanh chóng liên hệ với trường cấp bằng để xin cấp lại

Nâng Cao Trình Độ

Nếu muốn tiếp tục học tập để nâng cao trình độ, người có bằng chuyên tu hoàn toàn có thể:

Học Thạc Sĩ

Bằng cử nhân chuyên tu được công nhận để đăng ký dự tuyển các chương trình thạc sĩ. Bạn cần chuẩn bị hồ sơ theo yêu cầu của từng trường và tham gia kỳ thi tuyển sinh.

Học Văn Bằng 2

Nếu muốn học thêm một ngành khác, bạn có thể đăng ký học văn bằng 2 tại các trường đại học. Thời gian học thường ngắn hơn do được miễn giảm một số môn chung.

Học Các Chứng Chỉ Chuyên Môn

Tham gia các khóa đào tạo ngắn hạn, chứng chỉ chuyên môn để cập nhật kiến thức mới và nâng cao kỹ năng nghề nghiệp.

Sử Dụng Bằng Cấp Hiệu Quả

Trong Hồ Sơ Xin Việc

Khi nộp hồ sơ xin việc, bạn chỉ cần ghi “Bằng Cử nhân [ngành học]” mà không cần nhấn mạnh hình thức chuyên tu. Theo quy định hiện hành, nhà tuyển dụng không được phép phân biệt đối xử giữa các hình thức đào tạo.

Trong Thăng Tiến Nghề Nghiệp

Sử dụng bằng chuyên tu để xét thăng tiến, nâng lương hoàn toàn hợp pháp. Nếu gặp trường hợp bị từ chối vì lý do hình thức đào tạo, bạn có quyền khiếu nại theo quy định.

Câu Hỏi Thường Gặp Về Bằng Đại Học Chuyên Tu

Bằng chuyên tu có còn giá trị không?

Có, bằng đại học chuyên tu vẫn hoàn toàn có giá trị pháp lý. Đây là văn bằng thuộc hệ thống giáo dục quốc dân, được Nhà nước công nhận và có giá trị sử dụng như các loại bằng đại học khác. Người có bằng chuyên tu có thể sử dụng để xin việc, thăng tiến, học tiếp bậc cao hơn hoàn toàn bình thường.

Có thể học thạc sĩ với bằng chuyên tu không?

Hoàn toàn có thể. Bằng cử nhân chuyên tu được công nhận để đăng ký dự tuyển các chương trình thạc sĩ. Bạn cần đáp ứng các điều kiện tuyển sinh của từng trường như điểm trung bình, ngoại ngữ, và vượt qua kỳ thi tuyển sinh.

Bằng chuyên tu có được công nhận khi xin việc ở nước ngoài không?

Bằng chuyên tu được cấp bởi các trường đại học Việt Nam có giá trị trong nước. Khi sử dụng ở nước ngoài, bạn cần làm thủ tục công chứng, hợp pháp hóa lãnh sự và có thể cần dịch thuật công chứng. Một số nước có thể yêu cầu đánh giá bằng cấp (credential evaluation) để xác định tương đương với hệ thống giáo dục của họ.

Tại sao hệ chuyên tu bị dừng?

Hệ chuyên tu bị dừng do nhiều lý do: năng lực đào tạo chính quy đã đủ mạnh, nhu cầu xã hội thay đổi, xu hướng chuẩn hóa quốc tế, và cần nâng cao chất lượng đào tạo. Thay vào đó, các hình thức đào tạo linh hoạt hơn như đào tạo từ xa, vừa làm vừa học được ưu tiên phát triển.

Bằng chuyên tu và bằng tại chức khác nhau thế nào?

Bằng chuyên tu được cấp cho người học tập trung toàn thời gian trong thời gian ngắn (2-4 năm), phải tạm nghỉ việc để học. Bằng tại chức được cấp cho người học vừa làm vừa học, không nghỉ việc, thời gian học có thể dài hơn và linh hoạt hơn (học tối, cuối tuần). Tuy nhiên, về mặt giá trị pháp lý, cả hai loại bằng đều được công nhận như nhau.

Công ty có quyền từ chối tuyển dụng vì bằng chuyên tu không?

Không. Theo quy định của pháp luật, nhà tuyển dụng không được phân biệt đối xử giữa các hình thức đào tạo. Bằng chuyên tu có giá trị pháp lý tương đương với bằng chính quy. Nếu bị từ chối vì lý do này, người lao động có quyền khiếu nại và yêu cầu giải quyết theo quy định.

Lời kết

Bằng đại học chuyên tu là một phần quan trọng trong lịch sử giáo dục Việt Nam, đã đóng góp đáng kể vào việc nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ cán bộ, công chức trong giai đoạn phát triển của đất nước. Mặc dù hệ đào tạo này đã dừng lại, nhưng những bằng chuyên tu đã được cấp vẫn hoàn toàn có giá trị pháp lý và được công nhận như các loại bằng đại học khác.

Người sở hữu bằng chuyên tu không cần lo lắng về giá trị của bằng cấp mình đang có. Họ hoàn toàn có thể sử dụng bằng này để phát triển sự nghiệp, học tiếp bậc cao hơn, và được đối xử công bằng như những người có bằng chính quy. Quan trọng là tiếp tục học hỏi, nâng cao kiến thức và kỹ năng để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường lao động.

Nguồn Tham Khảo

 

5/5 - (78999 bình chọn)

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Tư vấn Zalo
Số điện thoại
0865024415
Exit mobile version